នៅស.វទី១៤ នៃគ.សមានសំពៅនេសាទជនជាតិប៉ទុយហ្គេជាច្រើន និងប្លែកៗគ្នាបានបង្ហាញខ្លួននៅលើសមុទ្រមេឌីទែរ៉ានេ ប៉ុន្តែសំពៅទាំងនោះភាគច្រើនជាសំពៅស្រាវជ្រាវ ។ ក្រុមលោកក្រិស្គុគូបឡុំមានលោកពីនតា និងនីណា ជាអ្នកបញ្ជា សំពៅទីទៃពីគ្នា ។ សំពៅម៉ាទីន អាឡូសូ ពីនសុន ដឹកនាំមើលការខុសត្រូវដោយលោកពីនតា និងសហការី ២៥នាក់ ។ សំពៅនេះមានក្តោងបណ្តោយប្រហែល ១៨ម៉ែត្រ ដល់២៣ម៉ែត្រ និងទទឹង ៥ម៉ែត្រ ដល់៧.៥ម៉ែត្រ ។ ចំណែកនីណាមើលការខុសត្រូវលើសំពៅមួយទៀតមានសហការី២០នាក់ ដែលមានក្តោងរាងត្រីកោណមានជ្រុង ២១ម៉ែត្រ និង៦ម៉ែត្រ ។ ចំណែកសំពៅមួយទៀត មើលការខុសត្រូវរួមដោយលោកគ្រិស្តុបគូឡុំ ។ សំពៅសាន់ តាម៉ារីយ៉ា ក្តោងមានបណ្តេយ ២៣.៧ម៉ែត្រទទឹង ៧.២មានសហការី ៣៩នាក់ ។ សំពៅទាំងនោះបានធ្វើដំណើរលើចំងាយផ្លូវដ៏វែងឆ្ងាយ ។ ដោយសំណាងអាក្រក់សំពៅសាន់តា ម៉ារីយ៉ាបានលិចនៅយប់ថ្ងៃទី២៤ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៤៩២ នៅក្បែរឆ្នេរហ៊ីស៉្បា នីយ៉ូឡា ដោយបច្ចុប្បន្នគេដឹងថាគឺកោះហៃទី ។

នាវាមុជទឹក ជានាវាសំរាប់ធ្វើចលនាក្នុងជម្រៅទឹកសមុទ្រ ប៉ុន្តែដោយបច្ចេកទេសមិនទាន់រីកចំរើន នាវាមុជទឹកផលិតដំបូងអាចប្រើដែរតែមានរយៈពេលខ្លីមិនដូចនាវាមុជទឹកក្នុងសម័យឧស្សាហកម្មរីកចំរើនឡើយ ។ នាវាមុជទឹកលើកដំបូងផលិតដោយដាវីដប៊ូស្នែល និងរ៉ូប៊ីតហ្វុលតុន ជនជាតិអាមេរិកនៅចុងសតវត្សទី១៧ ។ នាវាមុជទឹករបស់លោកហ្វុលតុនមានគ្រោងឈើដូចគ្នានឹងទូកទាំងស្រុង ដោយមានស្លាបចក្រនៅខាងក្រោយ និងមានក្តោងពីរ ។ គាត់ហៅនាវានោះថាសត្វសមុទ្រ ។

ការខ្សោះជាតិនៅចំពោះមុនពេលនេះ គេមិនមែនសំដៅលើអ្នកជំងឺរាកទេ ។ គ្រោះថ្នាក់ចំបងគឹការខ្សោះជាតិទឹកដោយសរីរាង្គ យើងហាលនៅក្រោមកំដៅថ្ងៃ និងស្ងួតបំពង់ស្រេចទឹក ក្រោយឧបទ្ទវេហេតុលិចកប៉ាល់ ។ ទឹកសមុទ្រមានជាតិប្រៃអាចធ្វើឱ្យយើងធូរស្រាលតែមួយរយៈពេលជាបណ្តោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ ។ នៅថ្ងៃ ២៤ ខែសីហា ១៩៥២ ជាភស្តុតាងបង្ហាញពីការសង្រ្គោះជីវិតដោយកង្វះអាហារ និងទឹករបស់វេជ្ជបណ្ឌិតបារាំងម្នាក់ឈ្មោះអាឡានបុមលបាដ ដែលចេញពីតំបន់កាសាប្លង់កា ឆ្នេរសមុទ្រនៃប្រទេសម៉ារ៉ុក ដោយជិះពោងសង្រ្គោះ គ្មានឧបករណ៍ទាក់ទង និងកង្វះអាហារ ។ គាត់ស៊ីត្រីឆៅ ប្លង់តុងអាហារ និងផឹកទឹក៣ រឺ៤ តំណក់សល់ពីកប៉ាល់ រវាងបីបួនថ្ងៃក្រោយលិចកប៉ាល់ ។ ក្រៅពីនេះគាត់ផឹកទឹកសមុទ្រតិចជាងមួយលីត្រក្នុងមួយថ្ងៃ ។ នៅថ្ងៃ ២៣ ធ្នូគាត់អណ្តែតមកដល់កោះកាណាវី ដោយស្រុកទម្ងន់២០គីឡូក្រាម ។ ដោយឈឺចុកចាប់ក្បាល និងក្រពះ ។ អ្នកជំនាញខាងសមុទ្របានប្រាប់ថា ដើម្បីចៀសវាងការខ្សោះជាតិទឹក ត្រូវចៀងវាងការចេញញើសច្រើន និងតមគ្រឿងស្រវឹង ។ យើងត្រូវពាក់ខោវអាវសើមរាល់ថ្ងៃ ។ ចំណែកស្ករដុំ ស្ករគ្រាប់ ចំណីមានជាតិផ្អែមជាអាហារយ៉ាងប្រសើរ ចំពោះអ្នកខ្សោះជាតិទឹក ។

រុក្ខជាតិដែលដុះក្នុងបរិសា្ថនជុំវិញយើងមានច្រើនប្រភេទខុសប្លែកពីគ្នារុក្ខជាតិខ្លះយើងអាចបរិភោគបាន ។ រុក្ខជាតិទឹកមានលក្ខណៈខុសប្លែកគ្នាជាច្រើនចំណុចទាំងពីរទំហំ ពណ៌រូបសណ្ឋាន និងទីកន្លែងដែលដុះលូតលាស់ដូចជាតំបន់មានព្រិលធ្លាក់ កំអែរភ្នំភ្លើង ជញ្ជាំងថ្ម ។រុក្ខជាតិទាំងនេះត្រូវការពន្លឺតិច និងដុះបន្តភ្ជាប់គ្នាមានទ្រង់ទ្រាយដូចកង់ច្រវាក់ ។ រុក្ខជាតិប្រភេទខ្លះជាចំណីរបស់សត្វមាឌតូចដូចជាពួកបង្កង ក្តាម និងត្រី ។ ប៉ុន្តែសត្វមាឌតូចៗទាំងនេះ ក៏ជាចំណីរបស់សត្វមាឌធំដូចជា ភេ ខ្លាឃ្មុំ ត្រីបាឡែន ពិសេសគឺមនុស្ស ។ រុក្ខជាតិទឹកទាំងនោះផ្តល់អុកស៊ីសែនអោយទឹក ហើយទឹកជួយទ្រទ្រង់ជីវិតទាំងឡាយបន្តទៅទៀត ។ ដូចនេះជីវិតទាំងអស់នៅលើផែនដីតែងទ្រទ្រង់គ្នាទៅវិញទៅមកនៅក្នុងបរិស្ថាន ។

នៅពេលយើងធ្វើដំណើរតាមផ្លូវសមុទ្រដោយមានអារម្មណ៍ថា ឈឺក្បាល វិលមុខ បែកញើស ទាំងនេះជាសញ្ញាបង្ហាញថា “ពុលរលក” បញ្ហានេះបណ្តាលមកពីរលកសមុទ្រ ធ្វើអោយទូកមានចលនាមុជងើបៗ ដែលយើងមើលឃើញពីចំណុចមួយទៅកាន់ចំណុចផ្សេងទៀតជាអ័ក្សរដេក ។ ដើម្បីជៀសវាងការពុលរលកបែបនេះ គេគ្រាន់តែញុំាអាហារក្រៀមអាហារមានគ្រឿងទេសច្រើន ហើយអង្គុយ រឺដេក ចំកណ្តាលទូក រឺនាវាដែលមានខ្យល់ចេញចូលល្អ ហើយបិទភ្នែកជៀសវាងការមើលឃើញវត្ថុទាំងឡាយមានចលនា ។