តាមធម្មតាត្រីសូម៉ុងមានប្រវែង១.៥ម៉ែត្រ និងមានទម្ងន់៥០គីឡូក្រាម ។ ពួកវារស់នៅក្នុងមហាសមុទ្រ ប៉ុន្តែនៅរដូវវបន្តពូជពួកវាត្រូវត្រឡប់ទៅកន្លែងដើម ដែលពួកវាបានកើត ។ក្នុងចម្ងាយផ្លូវរាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រ គឺគ្មានបញ្ហាចំពោះត្រីសូម៉ុងទេក្នុងការធ្វើដំណើរដ៏វែងឆ្ងាយនេះ ។ នៅពេលមកដល់កន្លែងទឺកស្ងប់ ពួកវាលែងត្រូវការចំនីនិងក្រោយពីបន្តពូជរួចមកពួកវានឹងស្លាប់ទាំងអស់ ។

នៅខាងក្នុងផ្ទះទឹកកកមានការរកក់ក្តៅខ្លាំងណាស់ ។ នេះជាភស្តុងតាងបង្ហាញពីការពិត ដែលជនជាតិអេស្គីម៉ូសាងឡើងនៅរដូវត្រជាក់ផ្នែកខាងក្នុងគេពាសដោយស្បែកសត្វ រន្ធនៅពាក់កកណ្តាលដោមដូចបង្អូចនេះធ្វើអោយខ្យល់នឹងពន្លឺអាចចេញចូលបាន ។ ពាក្យថាអេស្គីម៉ូ ជាប្រសិទ្ធិនាមដែលប្រទេសជិតខាងដាក់អោយមានន័យថា “អ្នកបរិភោគអាហារឆៅ” ។

សព្វថ្ងៃយើងប្រើភ្លើងអគ្គិសនី នេះជាក្តីសង្ឃឹមនិងជា ជ័យជំនះយ៉ាងធំធេងលើភាពងងឹតក្នុងសតវត្សកន្លងមក ។ នៅរវាង ១០០០ឆ្នាំ កន្លងមក ។ នៅរវាង១០០០ឆ្នាំ កន្លងមកមនុស្សបានប្រើគប់ភ្លើងសម្រាប់បំភ្លឺ ។ នៅយុគថ្ម គេប្រើចន្លុះ ក្រោយមកគេប្រើចង្កៀនប្រេង រឺខ្លាញ់ ។ នៅសតវត្សទី១ នៃគ្រិស្តសករាជគេប្រើទៀនធ្វើពីក្រមួនឃ្មុំ ។ ដោយឆ្លងកាត់រយៈពេលជាច្រើនរយឆ្នាំមកទៀតគេចេះច្នៃប្រឌិតដោយយកបញ្ចក់មកដាក់ពីក្រោយពន្លឺទៀន ដើម្បីជួយពង្រីកពន្លឺអោយកាន់តែធំទូលាយ ។ បច្ចុប្បន្នគេប្រើភ្លើងអគ្គិសនីយ៉ាងសំបូរបែបដោយគ្រាន់តែបើកនិងបិទកុងតាក់ទទួលពន្លឺបានយ៉ាងងាយបំផុត។

បច្ចុប្បន្ននេះមនុស្សយើងមានបទពិសោធន៍ និងមានការយល់ដឹងច្រើនពីទង្វើដំណើរតាមផ្លូវទឹក ។ ដោយយើងចេះធ្វើទូក នាវា កប៉ាល់ ។ មុននឹងឈានមកដល់សម័យទំនើបបែបនេះ មនុស្សបុរាណចេះធ្វើក្បួន មានទម្រង់ ប្លែកពីទូកដែលសម័យវិទ្យាសាស្ត្រប្រើសព្វថ្ងៃ ។ ក្បួនដំបូងកើតឡើងដោយការចងកំណាត់ឈើភ្ជាប់គ្នា ។ ក្បួនបែបនេះអាចធ្វើចលនាទៅមុខបានដោយគេដាក់បណ្តែតតាមកម្លាំងទឹកហូរ ឬរុញច្រានដោយឈើវែងដែលគេហៅថា ដងថ្នោល ។ ពួកគេចេះធ្វើក្បួនម៉្យាងទៀត ដោយពន្លាតស្បែកសត្វរុំព័ន្ធលើគ្រោងឈើ រឺឫស្សី ដែលមានរូបសណ្ឋានដូចទុក ។ ដោយឆ្លងកាត់ពេលវេលាជាច្រើនពាន់ឆ្នាំកន្លងមក មនុស្សចេះរចនា និងធ្វើការច្នៃប្រឌិតឱ្យឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ទាំងនោះកាន់តែមានសោភ័ណ្ឌភាព និងកាន់តែស្រស់ស្អាតឡើង ។

តាមធម្មតា ពេលណាគេនិយាយពីត្រីឆ្លាម គេគិតទៅដល់អ្នកប្រហារដូចជាពួកឆ្លាមពណ៌ស និងញាតិសន្តានឆ្លាមផ្សេងៗ ទៀតជាច្រើនក្រុម ។ ជាការពិតណាស់ពួកឆ្លាមសាហាវទាំងអស់មិនថាឆ្លាមប្រភេទណាឡើយ ។ គេស្គាល់ពួកឆ្លាមប្រហារ និងក្រុមញាតិសន្តានរបស់វាយ៉ាងច្បាស់ ។ នៅក្នុងភាពយន្តមានតារាសម្តែងជាច្រើនរួមសម្តែងជាមួយសត្វប្រហារដ៏សាហាវនេះ ក្នុងឈុតឆាកខ្លះបានធ្វើឱ្យទស្សនិកជនភ្ញាក់ផ្អើល និងរន្ធត់ចិត្តជាខ្នាំង ។ ឆ្លាមខ្នាតធំមានប្រវែងជាង១០ម៉ែត្រ និងមានធ្មេញមុតស្រួចជាច្រើន អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងដល់អ្នកមុជទឹក ។ នៅសមុទ្រអូស្រ្តាលីមានឆ្លាមសច្រើនជាងនៅអឺរ៉ុប ចំណែកឆ្លាមខៀវនៅអូស្រ្តាលីមានឆ្លាមសច្រើនជាឆ្លាមប្រភេទខ្នាតតូច ។ នៅសមុទ្រអាត្លង់ខាងជើងមានឆ្លាមខ្សាច់ ដែលជាប្រភេទឆ្លាមផ្តល់គ្រោះថ្នាក់យ៉ាងខ្លាំង ។ ប៉ុន្តែឆ្លាមដែលមានគ្រោះថ្នាក់បំផុតនោះគឺពពួកឆ្លាមខ្លា វាមានដងខ្លួនប្រវែង ៤ម៉ែត្រ ។ ពួកវាកាចសាហាវខ្លាំងក្នុងពេលរកចំណី ។ ក្រៅពីនេះមានឆ្លាមក្បាលញញួរឆ្លាតវៃក្នុងការវាយប្រហារ និងឆ្លាមបាឡែនរស់នៅដោយសនិ្តភាព ចិញ្ចឹមជីវិតដោយស៊ីប្លង់តុងជាអាហារ ។ ឆ្លាមប្រភេទនេះច្រើនរស់នៅសមុទ្រត្រូពិច ។ មានឆ្លាមមួយប្រភេទទៀតពេលនៅតូចមានប្រម៉ោយ ដូចដំរី គេហៅថាឆ្លាមដំរី ។ ពួកវារស់នៅសមុទ្រអាត្លង់ទិចខាងជើង ពេលនៅតូចគេឃើញមានខ្លះនៅសមុទ្រមេឌីទែរ៉ានេ។