សិទ្ធិមនុស្សត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៤៨ មក។
vrean.com Latest Questions
សិទ្ធិមនុស្ស គឺជាអំណាចខាងសីលធម៌និងអំណាចដែលមិនត្រូវគេរំលោភបានក្នុងការកាន់កាប់ការធ្វើ ឬទាមទារអ្វីមួយពីរនរណាម្នាក់។ សិទ្ធិមនុស្សជាអំណាចដែលមិនត្រូវបានគេរំលោភពីព្រោះមនុស្សគ្រប់រូបមិនត្រូវបានគេជាន់ល្បី ឬបង្រ្កាបសោយគ្មានកំហុសខាងលើសីលធម៌ឡើយ។
សិទ្ធិ និងសេរីភាពសំខាន់ៗរបស់មនុស្សមានដូចជា៖ ក.សិទ្ធិនយោបាយ • សេរីភាពក្នុងការនិយាយស្តី • សេរីភាពក្នុងការផ្សាយព័ត៌មាន • សេរីភាពក្នុងការប្រជុំ • សិទ្ធិក្នុងការបោះឆ្នោត • សិទ្ធិក្នុងការបង្កើតគណបក្សនយោបាយ ខ.សិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច • សិទ្ធិមានកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន • សិទ្ធិលក់ដូរទ្រព្យសម្បត្តិស្របច្បាប់ • សិទ្ធិជ្រើសរើសការងារតាមសមត្ថភាព គ.សិទ្ធិសង្គមកិច្ច • សិទ្ធិរៀបអារពាហ៍ពិពាហ៍ • សិទ្ធិសំរាកលំហែកាយ • សិទ្ធិដើម្បីមានសន្តិសុខសង្គម… ឃ.សិទ្ធិវប្បធម៌ • សិទ្ធិទទួលការអប់រំ • សិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន • សិទ្ធិក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសា។
ច្បាប់សីលធម៌ត្រូវបានគេកំណត់អត្ថន័យថាមនសិការ ក្រមច្បាប់ វប្បធម៌ នៃសកម្មភាពសង្គមដែលជ្រាបចូលទៅក្នុងខ្លួនបុគ្គលម្នាក់ៗវាបានវិវត្តដោយមានអន្តរកម្មសង្គមរវាងបទពិសោធន៍នានានៃជាតិសាសន៍មួយ និងរចនាសម្ព័ន្ធនៃបរិស្ថានរបស់គេ។ ដូចនេះមនុស្ស ទាំងអស់មានភាពស្មើគ្នាដោយមិនប្រកាន់ពូជសាសន៍ និន្នាការនយោបាយ សញ្ជាតិ ឋានៈតួនាទីឡើយ។
ច្បាប់ គឺជាសេចក្តីបញ្ញាតិ្តសម្រាប់ឱ្យអ្នកនៅក្នុងប្រទេសប្រតិបត្តិតាម ឬជាវិន័យ ក្រឹត្យក្រម ក្បូនប្រដៅ មនុស្សឱ្យប្រព្រឹត្តតែអំពើល្អ។
ច្បាប់ធម្មជាតិ គឺជាច្បាប់មួយទាក់ទងយ៉ាងសំខាន់ទៅនឹងមនុស្ស សត្វ និងអ្វីៗផ្សេងទៀតនៅក្នុងសកលលោកយើងនេះ។ ច្បាប់អមតៈ គឺជាបញ្ញាតិ្តមួយយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងទស្សនវិជ្ជា សីលធម៌។ ទស្សនវិជ្ជាសីលធម៌សិក្សាច្បាប់នៃការប្រព្រឹត្តរបស់មនុស្ស។ ច្បាប់នេះ មានទ្រង់ទ្រាយស្ទើរតែទាំងអស់ជាគឺទំនៀមទម្លាប់ហើយមានលក្ខណៈជាសាសនាផង។
សិទ្ធិចែកជា២ គឺ៖ • សិទ្ធិស្របច្បាប់នៃពលរដ្ឋ • សិទ្ធិធម្មជាតិរបស់មនុស្ស
បានជាមានសេចក្តីថ្លែងការជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សព្រោះបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សត្រូវបានគេលើកយកមកនិយាយតាំងពី ស.វទី១៨ គឺក្រោយពេលដែលកុលសម្ព័ន្ធបានផ្តុំគ្នាបង្កើតរដ្ឋមានរដ្ឋាភិបាលកាន់អំណាចត្រូវការរកវិធី ដើម្បីឱ្យអ្នកកាន់អំណាចនិងអ្នកមិនកាន់អំណាចត្រូវការរកវិធី ដើម្បីឱ្យអ្នកកាន់អំណាចនិងអ្នកមិនកាន់អំណាចរស់នៅជាមួយគ្នាបាន។ ព្រោះការនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់សាសនាជាពិសេសនៅ ស.វ ទី១៦ បានយកមនុស្សទៅកាត់កប្រហែល២០០០នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ។ ដូចនេះដោយមានកំណើតរដ្ឋនិងដោយផុតពីឥទ្ធិពលសាសនា ដើម្បីធានាតុល្យរវាងអ្នកមានអំណាច និងអ្នកគ្មានអំណាចទើបសិទ្ធិទិ១ត្រូវបានបង្កើតឡើងដែលមានខ្លឹមសាររបស់វាគឺ សិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយនាស.វទី១៩មានវត្តមានឧស្សាហនីយកម្មប្រជារាស្ត្រប្តូរពីកសិករមកជាកម្មករ ហើយដើម្បីធានាតុល្យភាពក្នុងជីវភាពថ្មីនេះទើបមានរោងចក្រចងក្រងសិទ្ធិជំនាន់ទី២ ស្តីពីសិទ្ធិសង្គមកិច្ច សេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌។ តម្រង់សិទ្ធិទាំងពីរជំនាន់នេះត្រូវបានចងក្រងឡើងវិញ និងប្រកាសនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គារសហប្រជាជាតិនាថ្ងៃ ១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៤៨។
សេចក្តីថ្លែងការជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សមាន៣០មាត្រា។ • មាត្រា១ ៖ មនុស្សរាល់រូបមានតម្លៃស្មើគ្នា • មាត្រា៧ ៖ សិទ្ធិស្មើគ្នានៅចំពោះមុខច្បាប់ • មាត្រា១០ ៖ សិទ្ធិឱ្យមានកាត់ក្តីត្រឹមត្រូវ • មាត្រា១៩ ៖ សិទ្ធិសំដែងមតិដោយសេរី • មាត្រា២១ ៖ សិទ្ធិចូលរួមចំណែកក្នុងសកម្មភាពនយោបាយ • មាត្រា២៦ ៖ សិទ្ធិទទួលការអប់រំ។
សិទ្ធិក្នុងការអភិវឌ្ឃរបសមនុស្សរួមមាន៖ ក.សិទ្ធិ ដើម្បីមានចំណេះដឹងមាត្រាទី២៦ បានចែងថាមនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិទទួលការអប់រំ ការអប់រំត្រូវរៀបចំឡើងដោយឥតបង់ថ្លៃនៅថ្នាក់បឋមសិក្សា និងមានការអប់រំបច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈ ត្រូវតែរៀបចំឱ្យមានជាទូទៅ។ ខ.សិទ្ធិនយោបាយ • សិទ្ធិបញ្ចេញមតិដោយសេរី • សិទ្ធិប្រជុំដោយសេរី • សិទ្ធិបង្កើតសមាគមដោយសេរី • សិទ្ធិមានលទ្ធភាពស្មើគ្នាចំពោះសេវាកម្មសាធារណៈ • សិទ្ធិចូលរួមក្នុងឆាកនយោបាយ • សិទ្ធិបោះឆ្នោតដោយសេរី គ.សិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ • សិទ្ធិមានការងារធ្វើ • សិទ្ធិជ្រើសរើសការងារ • សិទ្ធិមានរបស់កម្មសិទ្ធិ • សិទ្ធិមានកម្រិតជីវភាពរស់នៅសមរម្យ • សិទ្ធិមានការធានារ៉ាប់រង • សិទ្ធិមានលទ្ធភាពក្នុងការសិក្សា • សិទ្ធិបង្កើតគ្រួសារ • សិទ្ធិមានសន្តិសុខសង្គម។