ដើម្បីឱ្យសង្គមពោរពេញទៅដោយសុខសន្តិភាពមនុស្សគប់រូបត្រូវ៖ • ទ្រទ្រង់អ្វីដែលប្រកបដោយសីលធម៌ និងកុសល • ត្រូវចេះធ្វើមិត្តនឹងគ្នា • ត្រូវតែចេះជួយគ្នាគ្រប់ពេលវេលា គ្រប់កាលៈទេសៈ • មិនត្រូវប្រកាន់ពូជសាសន៍ ឬជំនឿសាសនា • ត្រូវចេះរាប់អានគ្នាទៅវិញទៅមក • ត្រូវចេះរកដំណោះស្រាយបញ្ញាជាមួយគ្នា។

ការអធ្យាស្រ័យនេះនាំមកនូវ៖ គុណសម្បត្តិ • មានទំនាក់ទំនងល្អ • មានការពឹងពាក់គ្នាទៅវិញទៅមក • មានសាមគ្គីភាព • មានសុខសន្តិភាព • គ្មានសង្គ្រាម និងអំពើហិស្សាផ្សេងៗ • មានស្ថេរភាពក្នុងសង្គម • គ្មានការរើសអើង • មានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស គុណវិបត្តិ • សាសនាត្រូវបានគេប្រមាថ • បង្កឱ្យមានទំនាក់ទំនងផ្នែកសាសនា • អំពើអាក្រក់ត្រូវរួចខ្លួន អាចនាំឱ្យអស់ជំនឿសាសនា • បើគិតពិសាសនាពេកនាំឱ្យសង្គមមានភាពអនាធិបតេយ្យដូចនេះត្រូវគិតពីច្បាប់ទម្លាប់ខ្លះផងទើបបាន។

ការចេះអធ្យាស្រ័យផ្នែកសាសនាគឺជាគំរូល្អ ព្រោះថាវាជាគុណធម៌ និងជំនឿមុតមាំមួយដែលមនុស្សគ្រប់រូបត្រូវតែបណ្តុះក្នុងចិត្តទុកជាមាគ៌ានៃជីវិតដូចពុទ្ធភាសិតចែងថា ធ្វើល្អបានទទួលផលល្អ សម្តែងនូវការគារពទទួលបានមកវិញនូវការគោរពរាប់អាន អនុវត្តការយោគយល់អធ្យាស្រ័យទទួលបាននូវមិត្តភាព និងសន្តិភាព។

សាសនាតែងអប់រំមនុស្សឱ្យមានចិត្តមេត្តា ករុណាចេះយោគយល់អធ្យាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមករវាងមនុស្សនិងមនុស្ស រវាងសត្វនិងបរិស្ថានរស់នៅរបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែការយោគយល់អធ្យាស្រ័យនោះប្រើវិធីខុសប្លែកប៉ុណ្ណោះ។

សីលធម៌សកល គឺជាតម្លៃសីលធម៌រួមនិងគំរូសីលធម៌ដែលផ្សំឡើងពីវប្បធម៌ និងជំនឿផ្សេងៗនៅលើភពផែនដីនេះ។ តម្លៃសីលធម៌រួមនិងគំរូសីលធម៌ទាំងនេះបង្កើតបានជាសីលធម៌របស់មនុស្សជាតិ។

សីលធម៌សកលនៅត្រូវបានសាស្ត្រាចារ្យ ហាន្យ គុង បង្ហាញឱ្យស្គាល់នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣តែវាមិនមែនជាបង្កើតថ្មីទេ គឺគ្រាន់តែជារបកគំហើញនៃគោលការណ៍រួមដែលមានអាយុស្មើនឹងកំណើត មនុស្សជាតិដែរ។ នៅពេលដែលសកលលោកកំពុងស្ថិតក្នុងសកលភាវូបនីយកម្មធ្វើឱ្យមាននូវបញ្ហាសីលធម៌ បញ្ហាបរិស្ថាន និងបញ្ហាសង្គមជាច្រើនរាប់មិនអស់ដែលត្រូវការចាំបាច់នូវសកលភាវូនីយកម្មនៃសីលធម៌រួម និងគំរូសីលធម៌ឬនិយាយឱ្យខ្លីថាសីលធម៌សកលដើម្បីសង្គ្រោះជីវិតមនុស្សបច្ចុប្បន្ន និងកូនចៅជំនាន់ក្រោយទៀតឱ្យរស់នៅបានសមរម្យ និងយូរអង្វែង។ សីលធម៌សកលត្រូវបានគេទទួលយកចាប់តាំងពីមានសេចក្តីប្រកាសអំពីសីលធម៌សកលដោយសភានៃសាសនាពិភពលោកកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩៣ មកម្លេះ។

ការយល់ស្របជាមូលដ្ឋាន គឺតម្លៃគំរូ និងឥរិយាបថដែលមានលក្ខណៈសាមញ្ញប៉ុន្តែសំខាន់បំផុត ចូរអ្នកប្រព្រឹត្តចំពោះអ្នកដទៃដូចដែលអ្នកចង់ឱ្យអ្នកដទៃប្រព្រឹត្តមកលើអ្នកវិញ។ នេះគេហៅថា ច្បាប់មាសនៃជីវិតផ្តោតសំខាន់លើខ្លឹមសារនៃការយោគយល់ ហើយត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងប្រព័ន្ធជំនឿសាសនា និងប្រព័ន្ធ ជំនឿមិនមែនសាសនា នៅលើពិភពលោក ហើយក៏មាននៅក្នុងទស្សនវិជ្ជាសំខាន់ៗដែលមិនជឿលើសាសនាផងដែរ។ វាជាច្បាប់មូលដ្ឋាននៃការរស់នៅរួមគ្នា (សហអត្តិភាព) របស់មនុស្សប្រកបដោយសន្តិភាពដូចនេះគេអាចចាត់ទុកថាវាជាមាតានៃសីលធម៌របស់មនុស្សជាតិ។ ទស្សនវិទូអាឡឺម៉ង់ អ៊ីម៉ាទុយអែលកាន្ត ហៅច្បាប់មាសនៃជីវិតថាជា បញ្ជាដាច់ខាតនៃសហអត្តិភាពរបស់មនុស្សនៅលើភពផែនដី។ ច្បាប់នេះហាក់ដូចជាដើរតួជាច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ របស់់មនុស្សជាតិ។ ក្រៅពីនេះក៏នៅមានគំរូ និងតម្លៃសីលធម៌ជាច្រើនទៀតដែលដែលផ្សំពីជំនឿសាសនា និងជំនឿផ្សេងៗទៀតមានដូចជា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ការស្រលាញ់អាណិត ...

ពណ៌នាពីភាពចាំបាច់នៃសីលធម៌សកលក្នុងការកសាងសណ្តាប់ធ្នាប់សកល មានដូចតទៅ៖ • យើងទាំងអស់គ្នាមានទំនួលខុសត្រូវចំពោះសណ្តាប់ធ្នាប់សកលមួយដ៏ល្អប្រសើរ។ • ការចូលរួមរបស់យើងគឺជាភារៈចាំបាច់បំផុតសម្រាប់រកផលប្រយោជន៍នៃសិទ្ធិមនុស្ស សេរីភាព យុត្តិធម សន្តិភាព និងអភិរក្សភពផែនដី។ • ប្រពៃណីប្លែកៗគ្នាខាងសាសនានឹងវប្បធម៌បស់យើងប្រាកដជាមិនរារាំងយើងក្នុងការចូលរួមប្រឆាំងនៃរាល់ទម្រង់នៃអំពើអមនុស្សធម៌ និងក៏គ្មានអ្វីមកទប់ស្គាត់យើងមិនឱ្យបំពេញការងាររបស់មនុស្សធម៌ដែរ។ • គោរការណ៍នានាដែលបានបង្ហាញនៅក្នុងសីលធម៌សកលពិតជាអាចយកជាការបានដោយមនុស្សមានជំនឿលើសីលធម៌។

ដើម្បីទទួលបានសីលធម៌សកល យើងត្រូវ៖ • រួមរស់ជាមួយគ្នាដោយសហសន្តិភាព • យល់ពីគោលការណ៍នៃសាសនានីមួយៗ • មានការយោគយល់អធ្យាស្រ័យគ្នា • គោរពសិទ្ធិ និងគោរពតម្លៃគ្នា • មិនប្រមាថសាសនាដទៃក្រៅពីសាសនាដែលខ្លួនកំពុងប្រត្តិបត្តិ • បើកទូលាយពីសេរីភាពក្នុងជំនឿសាសនា • ប្តេជ្ញាចិត្តគោរពជីវិតនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរបស់មនុស្ស • ផ្តន្ទាទោសចំពោះអ្នកដែលធ្វើឱ្យមានវិនាសកម្មគ្រប់បែបយ៉ាងនៅភពផែនដី។

ច្បាប់មាសនៃជីវិត គឺជាសីលធម៌សកលដែលវាជានាមសីលធម៌រួមដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ប្រព័ន្ធជំនឿសាសនា និងប្រព័ន្ធមិនមែនជំនឿសាសនាទាំងអស់នៅលើភពផែនដី។ វាជាច្បាប់មូលដ្ឋាននៃការ រស់នៅរួមគ្នា (សហអត្តិភាព) របស់មនុស្សប្រកបដោយសន្តិភាពកាន្ត ហៅថាច្បាប់មាសនៃជីវិតថាជា បញ្ជាដាច់ខាត។