កត្តាដែលនាំឱ្យមានការបង្កើតថ្មីមានដូចជា៖ • ចៃដន្យ ដែលមិនបានព្រាង ឬទាយទុកមុន • ភាគនៃទេពកោសល្ប ជានិស្ស័យនៃចិត្តពីធម្មជាតិមក • ពុទ្ធិពីរបកគំហើញចុងក្រោយទាំងឡាយនៃវិទ្យាសាស្ត្រ • តម្រូវការចាំបាច់នៃសមូហភាព • ទំនោរផ្នែកជីវសាស្ត្រ។

ដើម្បីឈានដល់ការបង្កើតថ្មី គេត្រូវឆ្លងកាត់ប្រមាណវិធីគំនិត ៤គឺ៖ • រយៈកិច្ចការអផល ត្រៀមសម្ភារៈ +ស្មារតី • រយៈកិច្ចការអញាណៈ ខំបង្កើតថ្មីរូចបន្តបង្កើត • រយៈការគំនិតៈ ជាលទ្ធផលកិច្ចការអញណ • រយៈការគិតពិចារណៈ ត្រូតពិនិត្យលទ្ធផល របកគំហើញ។

នៅក្នុងការបង្កើតថ្មី គេតែងជួបឧបសគ្គរួមមាន៖ • ការច្រណែនពីសំនាក់អ្នកដទៃ • បុរេនិច្ឆ័យ • ភាពជាសត្រូវនៃអ្នកកាន់ • ទម្លាប់ដដែលៗរបស់ប្រជាជន។

វិចារមាន៤បែបគឺ៖ ១. វិចារតូតតាចៈ ការផ្តុំគិនិត ឬយោបល់ មនុស្សស្លាប់គឺបណ្តាលមកពីមនុស្សឈឺ។ ២. ...

វិចារ គឺជាតំណភ្ជាប់ឥតដាច់នៃគំនិតដើម្បីទៅដល់សេចក្តីសន្និដ្ឋានមួយ។

អំពើទាំងបីនៃគំនិតមានៈ • បញ្ញតិ្ត ជាបណ្តុំគំនិតដែលបង្កើតសម្រាប់សម្គាល់លក្ខណៈអ្វីមួយ • ការវិនិច្ឆ័យ ជាការបញ្ជាក់លក្ខណៈបញ្ញត្តិ ឬការចងបញ្ញាត្តិ២ឬច្រើន • វិចារ ជាការផ្តុំវិនិច្ឆ័យ២ ឬច្រើន។

បញ្ញាសត្វ និងបញ្ញាមនុស្ស ខុសគ្នាដូចជា៖ • បញ្ញាសត្វ ជាបញ្ញាអព្ភន្តរញាណ និងអរូបី។ បញ្ញានេះមិនអាចគ្រប់គ្រងពេលវេលាបានទេ គឺថាអតីតកាល អនាគតកាលគ្មានរូបរាងនៅក្នុងខួរក្បាលសត្វទេ • បញ្ញាមនុស្ស អាចគ្រប់គ្រងពេលវេលាបាន អាចរំលឹកពីអតីតកាល អាចគិតពីអនាគតកាល ហើយអាចធ្វើឱ្យមាប្រវត្តិ មានអនុស្សាវរីយ៍។

ដើម្បីវាស់បញ្ញាមនុស្ស គឺគេត្រូវយកអាយុបញ្ញា ចែកជាមួយអាយុពិតៈ បញ្ញាមនុស្ស= អាយុបញ្ញា / អាយុពិត លទ្ធផល៖ • បើលទ្ធផលស្មើ ១ ជាមនុស្សធម្មតា • បើលទ្ធផលធំជាង ១ ជាមនុស្សមានបញ្ញាខ្ពស់ • បើលទ្ធផលតូចជាង ១ ជាមនុស្សមានបញ្ញាទាប • បើលទ្ធផលតូចជាង ០.៧ ជាមនុស្សខ្សោយបញ្ញា • បើលទ្ធផលតូចជាង ០.៥ ជាមនុស្សល្ងង់ • បើលទ្ធផលតូចជាង ០.២ ...

ការចាប់យកវិជ្ជាជីវៈខុសគ្នាបណ្តាលមកពីកត្តា ២យ៉ាងៈ • កត្តាវេទនា (ឧបនិស្ស័យ) ជានិស្សិយពីកំណើតដែលធ្វើឱ្យគេមានចិត្តស្រលាញ់ឯកទេសអ្វីមួយ។ • កត្តាផលប្រយោជន៍ ឯកទេសណាផ្តល់ផលប្រយោជន៍ល្អប្រសើរ គេជ្រើសរើសយកឯកទេសហ្នឹង។

របកគំហើញ គឺជាការរកឃើញនូវអ្វីៗដែលរកឃើញស្រាប់រួចមកហើយ។