ខ្យល់ ទឹក ទឹកកក ពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងទំនាញបណ្តាលអោយសិលាពុកផុយទៅជាបំណែកតូចៗ។ បំណែកសិលា ឬកម្ទេចកំណត្រូវបានដឹកជញ្ជួនពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយទៀតតាមដំណើរនៃសំណឹក។ ចុងបញ្ចប់ កម្ទេចកំណទាំងឡាយបានចាក់បង្ករទៅជាស្រទាប់ ហើយបង្ខាំភ្ជាប់គ្នាបានជាសិលាកម្ទេចកំណ។

ការកកើតនៃប្រភេទសិលានីមួយៗគឺៈ • សិលាម៉ាក់ម៉ាៈ កើតពីការចុះត្រជាក់នៃម៉ាក់ម៉ា • សិលាកម្ទេចសិលាៈ កើតពីបំណែកសិលា ឬកម្ទេចកំណទាំងឡាយដែលបានចាក់បង្ករទៅជាស្រទាប់ ហើយបង្ខាំភ្ជាប់គ្នា។ • សិលាប្រែកំណើតៈ កើតពីការផ្លាស់ប្តូរទម្រង់ វាយភាព ឬសមាសធាតុផ្សំ ដោយទទួលរងនូវលំនាំកំណើតដោយសារកម្តៅ ឬសម្ពាធ។

វាយភាពសិលា គឺទំហំ ទ្រង់ទ្រាយ និងទីតាំងនៃគ្រាប់។ វាយភាពសិលាមាន បីប្រភេទ គឺ៖ • វាយភាពគ្រាប់មដ្ឋៈ សិលាដែលកើតឡើងពីគ្រាប់តូចៗ។ ឧទាហរណ៍ ល្បាប់ម៉ដ្ឋ ឬដីឥដ្ឋ គេហៅថាវាយភាពគ្រាប់ម៉ដ្ឋ។ • វាយភាពគ្រាប់គ្រើមៈ សិលាដែលកើតឡើងពីគ្រាប់ធំៗដូចជាគ្រាប់ក្រួស គេហៅថាវាយភាពគ្រាប់គ្រើម • វាយភាពគ្រាប់មធ្យមៈ សិលាដែលមានវាយភាពនៅចន្លោះគ្រាប់ម៉ដ្ឋនិងគ្រាប់គ្រើម។

គេចាត់ទុកសិលាម៉ាក់ម៉ាផ្អែកលើសមាសធាតុផ្សំ និងវាយភាពរបស់វា។

សិលាម៉ាក់ម៉ា ជាប្រភេទសិលាដែលកើតឡើងពីម៉ាក់ម៉ាដែលចុះត្រជាក់ ហើយកករឹងនៅក្នុងសំបកផែនដី។

ភាពខុសគ្នារវាងទឹកនិងម៉ាក់ម៉ា គឺថាទឹកកកនៅសីតុណ្ហភាព ០ អង្សា ចំនែកម៉ាក់ម៉ានិងកំអែភ្នំភ្លើងកកនៅសីតុណ្ហភាពចន្លោះពី ៧០០អង្សា ទៅ ១២៥០អង្សា។

ម៉ាក់ម៉ាអាចកើតឡើងតាមវិធី ៣យ៉ាង គឺពេលសិលាទទួលរងកម្តៅ ពេលសម្ពាធថយចុះ និងសិលាផ្លាស់ប្តូរសមាសធាតុផ្សំ។ • សីតុណ្ហភាពៈ កំណើតសីតុណ្ហភាពនៅក្នុងសំបកផែនដីអាចបណ្តាលអោយរ៉ែក្នុងសិលារលាយ។ រ៉ែផ្សេងគ្នារលាយនៅសីតុណ្ហភាពខុសគ្នាដូច្នេះរ៉ែខ្លះអាចរលាយ រ៉ែខ្លះទៀតមិនរលាយ។ • សម្ពាធៈ សម្ពាធខ្លាំងក្នុងផែនដីធ្វើអោយរ៉ែស្ថិតក្នុងលក្ខណៈរឹង បើគ្មានសម្ពាធក្តៅរុលឡើងមកជិតផ្ទៃលើ សម្ពាធត្រូវបានថយចុះ ហើយរ៉ែអាចរលាយបាន។ • សមាសធាតុផ្សំៈ ពេលខ្លះសារធាតុរាវ ដូចជាទឹកនិងឧស្ម័នកាបូនិច ជ្រៀតចូលក្នុងសិលាកំពុងជិតរលាយ។ សារធាតុទាំងនេះបញ្ចុះចំនុចរលាយនៃសិលា ហើយកកើតជាម៉ាក់ម៉ា។

សិលាម៉ាក់ម៉ា ខុសគ្នាដោយសារសមសាធាតុ និងល្បឿននៃការចុះត្រជាក់។

ហ្វែលស៊ិច (Felsic) ជាសិលាដែលមានពណ៍ភ្លឺ ហើយស្រាលព្រោះវាសម្បូរធាតុស៊ីលីស្យូម អាលុយមីញ៉ូម សូដ្យូម និងប៉ូតាស្យូម។