បានជាប្រទេសកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ចូលជាសមាជិកអាស៊ានពីព្រោះ វានាំឱ្យមានប្រយោជន៍ដូចជា ៖ • ជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌ • ឱ្យមានស្ថេរភាព សន្តិសុខ និងសន្តិភាពក្នុងតំបន់ • ជំរុញសហប្រតិបត្តិការ និងជួយគ្នាទៅវិញទៅមកលើគ្រប់វិស័យ • ជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិបានឆាប់រហ័ស • ជំរុញឱ្យមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ • រក្សាសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធនិងមានផលប្រយោជន៍ជាមួយអង្គការអន្តរជាតិនានា និងអង្គការដែលមានស្រាប់ក្នុងតំបន់ ។

អាស៊ាន មានន័យពេញលេញថា សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ។

កុមារប្រភេទដែលត្រូវការនូវកិច្ចការពារពិសេស និងបន្ទាន់គឺ • កុមារកំព្រា អនាថា ឬក្រីក្របំផុតដែលងាយរងគ្រោះ • កុមារដែលទទួលការរំលោភបំពានឬការកែងប្រវ័ញ្ចផ្លូវភេទ • កុមារដែលធ្វើពលកម្មធ្ងន់ធ្ងរ • កុមារជាជនភៀសខ្លួន • កុមារដែលទទួលរងនូវអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ • កុមារពិការ(កុមារពិការភ្នែកគថ្លង់ពិការអាវៈយវៈ ពិការខួរក្បាលនិងកុមារបាត់បង់សមត្ថភាពមួយចំនួនទៀត ) • កុមារជាជនជាតិភាគតិច • កុមារដែលមានជម្ងឺអេដស៍ • កុមារដែលមានបញ្ហា ឬទំនាស់ផ្នែកច្បាប់ ។

ជាធម្មតាកុមារមានការអភិវឌ្ឍន៍លើផ្នែក ៖ • ផ្នែករាងកាយ ៖ កុមារចាំបាច់ត្រូវការចំណីអាហារដែលមានជីវជាតិគ្រប់គ្រាន់ ការថែទាំសុខភាព ពេលវេលា សម្រាប់លេង និងហាត់ប្រាណ ត្រូវការជាមក និងសម្លៀកបំពាន់ជាដើម ។ • ផ្នែកអារម្មណ៍ ៖ កុមារចាំបាច់ត្រូវការបរិយាកាសល្អ និងរីករាយសេចក្តីស្រឡាញ់ ការយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំពីក្រុមគ្រួសារការលើកទឹកចិត្ត និងមិនត្រូវមានការរំលោភបំពាន គម្រាមកំហែងឡើយ ។ • ផ្នែកបញ្ញាស្មារតី ៖ កុមារត្រូវការបរិយាកាសរៀនសូត្រល្អការក្រើនរំលឹកស្មារតីជាពិសេសពេលវ័យនៅក្មេងត្រូវការលើកកើតចិត្តចំណីអាហារដែលមានជីវជាតិឱកាសសិក្សារៀនសូត្រ លេងកំសាន្តសប្បាយ និងពេលវេលាលំហែ ...

មូលហេតុដែលនាំឱ្យសិស្សរៀនខ្សោយគឺ ៖ ក. កត្តាខ្លួនឯង អត្តនោម័ត • ខ្ជិលច្រអូស ៖ ខួរក្បាលឆ្អែតមិនអាចទទួលយកអ្វីបានទៀត • លទ្ធភាពបញ្ញាខ្សោយ • អាចទីតាំងខ្លួនឯងក្នុងគ្រួសារ(កូនពៅ កូនទោល កូនបង ) • ចូលចិត្តដើរលេងសប្បាយ ភ្លើតភ្លើនក្រៅសាលា • សេបគប់មិត្តភក្រ្ត មិនល្អ ដែលមិនចូលសាលា • គ្មានចិត្តចង់រៀន • គិតថាការសិក្សាជារឿងមួយដែលពិបាក ហើយមិនសំខាន់ (មិនយល់ពីតម្លៃនៃការសិក្សា) • ជាក្មេងទំនើង • ជាក្មេងអស់សង្ឃឹមក្នុងជីវិត មានវិបត្តិផ្លូវចិត្ត ...

នៅកម្ពុជាមានជនជាតិភាគតិចច្រើនរស់នៅតំបន់ខ្ពង់រាប និងភ្នំ ភាគខាងជើង និងភាគឦសានប្រទេស មានដូចជាខេត្តព្រះវិហារ ស្ទឹងត្រែង រតនគីរី មណ្ឌលគីរី ក្រចេះ កំពង់ធំ សៀមរាប ពោធិសាត់ កំពង់ស្តីជាដើម ។ • ជនជាតិភ្នង • ជនជាតិរអួង • ជនជាតិគួយ • ជនជាតិគ្រឹង • ជនជាតិរដែរ • ជនជាតិស្ទៀង • ជនជាតិទំពួន • ជនជាតិអានោង • ជនជាតិថ្មូន • ជនជាតិខា • ជនជាតិក្រោល

សិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន៤ប្រការរបស់ជនជាតិភាគតិចមាន ៖ • ជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ និងវិធានការសង្គម ដើម្បីទទួលបាននូវសេចក្តីត្រូវការចាំបាច់សម្រាប់រស់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរជាមនុស្ស ។ • ជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិស្មើគ្នា ស្របច្បាប់ក្នុងដំណើរការនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនិងវប្បធម៌ ។ ជនជាតិភាគតិចមានសិទ្ធិស្មើគ្នាស្របច្បាប់ក្នុងដំណើរការនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌ ។ • ស្រ្តីជនជាតិ មានសិទ្ធិទទួលបាននូវកិច្ចការពារទប់ទល់នឹងអំពើហិង្សា និងការរំលោភបំពានខាងផ្លូវភេទ ។ • ជនជាតិភាគតិច មានសិទ្ធិមានតំណាងក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចនិងចូលរួមក្នុងនយោបាយជាតិ ។

បានជាគេត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះជនជាតិខ្មែរលើព្រោះ ដោយហេតុថា ជនជាតិភាគតិចក៏ជាមនុស្សដូចជនជាតិភាគច្រើនដែរ ។ ដោយអ្នកទាំងនោះសុទ្ធតែមានទេពកោសល្យ ចំណេះដឹងដោយឡែកៗ ដែលមានប្រយោជន៍ដល់សង្គម ហើយពួកគេចង់ឱ្យសង្គមយកចិត្តទុកដាក់ជួយអភិវឌ្ឍន៍តំបន់របស់ពួកគេ ។ ដូចនេះសង្គមត្រូវតែជួយអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ដែលជនជាតិទាំងនោះរស់នៅជាចាំបាច់ បើពុំដូច្នេះទេ ជនជាតិទាំងនោះនៅតែរស់នៅសម្របទៅនឹងធម្មជាតិ ។

ក. ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីល្អរបស់ជនជាតិភាគតិចគឺ ៖ • ការគោរពចាស់ទុំ “ចាស់ស្រុក” គោរពដូនតាជំនាន់មុខ • មានសាមគ្គីភាពរវាងគ្នា និងគ្នា • មានពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ត្រឹមត្រូវដែលបន្សល់ទុកពីដូនតា • ភាពស្មោះត្រង់ចំពោះសមាជិកក្រុមនីមួយៗ • សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការជ្រើសរើសគូស្រករ • មិនចេះនិយាយកុហក់ ឬលួច (ពួកស្អូច) • គ្មានការផិតក្បត់ ។ អាស្រ័យដោយទំនៀមទម្លាក់នេះហើយបានជាពួកគេមានសាមគ្គីភាពទូលាយ មិនចេះឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា និងចេះជួយគ្នា ។ ខ. ទំនៀមទម្លាក់ប្រពៃណីដែលអន់ថយ • កសិកម្មព្រៃដុត • មានជំនឿលើអារក្សអ្នកតា • គ្មានសាសនាធំៗ

ខ្មែរលើ គឺជាអ្នកជំនាន់ក្រោយនៃពួកកុលសម្ព័ន្ធជនជាតិដើមឬពួកម្ចាស់ស្រុក ។ ពួកគេរស់នៅយ៉ាងលំបាកលំបិនតាមបែបធម្មជាតិសុទ្ធសាធ ពោលគឺ រស់នៅឆ្ងាយពីអរិយធម៌សម័យថ្មី ។