General Knowledge

វិមជ្ឈការគឺ ជាប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលប្រគល់នូវភាពជាម្ចាស់លើមុខងារសិទ្ធិអំណាច ការទទួលខុសត្រូវ និងធនធាន ( ហិរញ្ញវត្ថុ ទ្រព្យសម្បត្តិ និងបុគ្គលិក ) ឲ្យទៅក្រុមប្រឹក្សានៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដូចជា ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត ក្រុមប្រឹក្សាស្រុក ក្រុមប្រឹក្សាខណ្ឌ ក្រុមប្រឹក្សាក្រុង ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ ក្រុមប្រឹក្សាសង្កាត់ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនិងតម្រូវការរបស់មូលដ្ឋាន។

វិសហមជ្ឈការ មានន័យថារាជរដ្ឋាភិបាលក្រសួង ស្ថាប័ន ធ្វើប្រតិកម្មមុខងារសិទ្ធិអំណាច និងធនធាន ( ហិរញ្ញវត្ថុ ទ្រព្យសម្បត្តិ និងបុគ្គល ) ទៅអង្គភាពក្រោមបង្គប់ឬទៅក្រុមប្រឹក្សាប្រភេទណាមួយ ដើម្បីអនុវត្តមុខងារនេះក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួង ឬស្ថាប័ននោះ ៕ ក្នុងន័យនេះ ភាពជាម្ចាស់មិនបានផ្តល់ជូនអង្គភាពក្រោមបង្គាប់ឬក្រុមប្រឹក្សាឡើយ ។ រាជរដ្ឋាភិបាលឬក្រសួងស្ថាប័ននៃរាជរដ្ឋាភិបាលបានរក្សាភាពជាម្ចាស់នោះ ។

កំណត់ហេតុ • កំណត់ហេតុ ជាការរៀបរាប់កិច្ចមួយឬច្រើនក្របខណ្ឌបេសកម្មនគរបាលយុត្តិធម៌ • កំណត់ហេតុ មិនមែនសម្រាប់ប្រកាសពន្យល់ទេគឺការពិតពណ៌នា • កំណត់ហេតុត្រូវសរសេរក្នុងបច្ចុប្បន្នកាល និងចុះកាលបរិច្ឆេទ ហត្ថលេចា ម៉ោងជាក់លាស់នៃការចាប់ផ្តើមនិងបញ្ចប់ • អ្នកសរសេរត្រូវតែបុគ្គលមានសមត្ថកិច្ច • កំណត់ហេតុ ពិពណ៌នាដោយគ្មានការបកសស្រាយ • កំណត់ហេតុ ត្រូវគិតអំពីក្របខណ្ឌគតិយុត្តិនៃការស៊ើបអង្កេតហើយស្ថិតក្រោមទម្រង់ការតឹងរ៉ឺង ។ របាយការណ៍ • របាយការណ៍ជម្រាបអង្គហេតុមួយដល់អាជ្ញាធរមួយ ( ឋានុក្រមលើ ឬព្រះរាអាជ្ញាឬចៅក្រម ) • របាយការណ៍ត្រូវបានសរសេរក្នុងអតីតកាលចុះកាលបរិច្ឆេទ និងហត្ថលេខា • របាយការណ៍រំលឹកអំពីរឿងហេតុ និងការសន្និដ្ឋានដែលអាចជាសម្មត្តិកម្ម

លិខិត គឺត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ជូនព័ត៌មានដល់ជនដែលត្រូវមកបកស្រាយបំភ្លឺឬស្នើសុំការអនុញ្ញាតពីថ្នាក់លើរបស់ខ្លួនឬពីម្ចាស់កាន់កាប់សិទ្ធិនៃលំនៅដ្ឋានណាមួយដែលត្រូវបានស្នើសុំដោយមន្រ្តីនគរបាលយុត្តិធម៌ក្នុងការត្រួតពិនិត្យបទល្មើសឬបញ្ជាក់ពីការពិនិត្យឃើញរបស់អ្នកជំនាញឯកទេសក្នុងការធ្វើកោសវិច័យឬស្ថានភាពសុខភាពជនបដែលត្រវបានឃាត់ខ្លួនដើម្បីបំពេញតម្រូវការខាងឯកសាររបស់មន្រ្តីនគរបាលយុត្តិធម៌ក្នុងការងារកសាងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅស្ថាប័នតុលាការ ។

លិខិតមាន៦គឺ៖ • លិខិតកោះហៅ • លិខិតស្នើសុំធ្វើការពន្យាពេលនៃការឃាត់ខ្លួន • លិខិតបញ្ជាក់អំពីសុខភាព • លិខិតកោសលវិច័យ • លិខិតយល់ព្រមឲ្យធ្វើការឆែកឆេរ ។

ដំណឹង គឺជាឯកសារព័ត៌មានដែលឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការកកើតឡើងនិងវិត្តន៍ប្រែប្រួលរបស់វាដូចជា៖ វត្ថុ សម្ភារៈរឿងហេតុ ឬសកម្មភាពការងារជាក់ស្តែងអ្វី មួយដែលយើងទទួលបាន ។

គេចែកប្រភេទនៃដំណឹងជា៤គឹ៖ • ដំណឹងរាយ • ដំណឹងសរុប • ដំណឹងមិនពិត ( ដំណឹងក្លែងក្លាយ ) • ដំណឹងខុស ។

នីត្យានុកូលភាព គឺជាភាពដែលស្របច្បាប់ ជាភាពដែលត្រូវច្បាប់ ចំណែកការដែលធ្វើខុសពីនេះ គឹហៅថាធ្វើខុសច្បាប់ ។

ជីវីតប្រជាជនខ្មែរក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ជួបប្រទះនិងបញ្ហាដូចជាៈ • គ្មានសិទ្ធិសេរីភាព បំបិទសេរីភាពផ្នែកជំនឿសាសនា • គ្មានកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន • ត្រូវគេបង្ខំឲ្យធ្វើការយ៉ាងធ្ងនធ្ងរ គ្មានពេលឈប់សម្រាក និងផ្តល់របបអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់ • គ្មានសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួនរស់ក្នុងភាពភ័យខ្លាច • បង្ខំគេឲ្យរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមអង្គការកជាអ្នកកំណត់ សាមីខ្លួនគ្មានសិទ្ធិសម្រេចឡើយ • ប្រជាជនស្លូតត្រង់ត្រូវគេធ្វើទារុណកម្ម ជាប់គុក ឬសម្លាប់ចោលដោយគ្រាន់តែមានកំហុសបន្តិចបន្តួចឬចោទប្រកាន់ថាជាខ្មាំងរបស់អង្គការ • ត្រូវព្រាតប្រាស់គ្រួសារ សាច់ញាតិបងប្អូន … ដែលបន្សល់ទុកនូវស្រ្តីមេម៉ាយ កុមារកំព្រាជាច្រើននាក់ ។

កិច្ចចរចារក្រុងប៉ារីសថ្ងៃទី២៣ តុលា ១៩៩១ ផ្តល់សារៈសំខាន់ដល់កម្ពុជាដូចជា៖ • បញ្ចប់ជម្លោះរវាងខ្មែរនិងខ្មែរ • នាំមកនូវសន្តិភាពជូនប្រជាជាតិកម្ពុជា • រៀបចំការបោះឆ្នោតជាសកលនៅកម្ពុជា • ការស្តារនិងកសាងប្រទេសកម្ពុជាឡើងវិញ • ធ្វើឲ្យមានអធិបតេយ្យភាព បូរណភាពដែនដីអព្យាក្រឹតភាពនិងភាពជាតិកម្ពុជា ។