លំនាំប្រែកំណើតដោយប៉ះម៉ាក់ម៉ា គឺជាវិធីមួយដែលសិលាអាចទទួលរងលំនាំប្រែកំណើតបាន គឺដោយការប៉ះជាមួយម៉ាក់ម៉ា។ នៅពេលម៉ាក់ម៉ាធ្វើចលនាឆ្លងកាត់សំបកផែនដី វាកម្តៅមជ្ឃដ្ឋានជុំវិញសិលា។ លំនាំប្រែកំណើតដោយប៉ះនឹងម៉ាក់ម៉ាកើតឡើងក្បែរសិលាម៉ាក់ម៉ាជ្រៀតប៉ុណ្ណោះ។

លំនាំប្រែកំណើតដោយប៉ះទង្គិច កើតមាននៅពេលសម្ពាធដ៏ខ្លាំងសង្កត់លើសិលាដែលកប់យ៉ាងជ្រៅពីក្រោមសិលាផ្សេងទៀត ឬនៅពេលផ្ទាំងសំបកផែនដីប៉ះទង្គិចគ្នា។ សម្ពាធនិងកំណើនសិតុណ្ហភាពដែលកើតឡើងនៅក្រោមលក្ខខណ្ឌនេះបណ្តាលអោយខូចទ្រង់ទ្រាយ និងផ្លាស់ប្តូរសមាសធាតុគីមី។ សិលាប្រែកំណើតប្រភេទនេះភាគច្រើនស្ថិតនៅក្រោមកំណកំណើតសិលាទ្វីប។

វាយភាពសិលាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការចាត់ថ្នាក់សិលាម៉ាក់ម៉ា សិលាកម្ទេចកំណ និងសិលាប្រែកំណើត។

សិលាប្រែកំណើតមានវាយភាព២ប្រភេទគឺ • វាយភាពក្រាមបន្ទះ មានផ្ទុកគ្រាប់រ៉ែដែលតម្រៀបជាជួរដោយសារសម្ពាធ។ ឧទាហរណ៍ បៃអូទីតមីកា សិលាឈ្នូណ ណាយស៍ ឬក្និស…។ • វាយភាពគ្មានក្រោមបន្ទះ គឺគ្មានការតម្រៀបជួរនៃគ្រាប់រ៉ែ។ ជាទូទៅសិលាកើតឡើងពីរ៉ែមួយ ពីរ ឬបីប្រភេទ។ ឧទាហរណ៍ ថ្មម៉ាប និងក្វាតហ្សីត។

សិលាប្រែកំណើតវាយភាពក្រាមបន្ទះ និងវាយភពគ្មានក្រាមបន្ទះខុសគ្នាត្រង់ សិលាប្រែកំណើតវាយភាពក្រាមបន្ទះមានផ្ទុកគ្រាប់រ៉ែដែលតម្រៀបជាជួរដោយសារសម្ពាធ។ ឯសិលាប្រែកំណើតវាយភាពគ្មានក្រាមបន្ទះ គឺគ្មានការតម្រៀបជួរនៃគ្រាប់រ៉ែទេ។ ជាទូទៅសិលាកើតឡើងពីរ៉ែមួយ ពីរ ឬបីប្រភេទ។

គេចាត់ថ្នាក់សិលាកម្ទេចកំណទៅតាមរបៀបកកើតរបស់វា។

សិលាកម្ទេចកំណចែកជា ៣ក្រុម គឺសិលាកម្ទេចកំណក្លាស្ទិច សិលាកម្ទេចកំណគីមី និងសិលាកម្ទេចកំណសរីរាង្គ។

ថ្មកំបោរគីមីកកើតឡើងនៅពេលកាល់ស្យូមនិងកាបូណាតផ្សំគ្នាក្នុងទឹកសមុទ្រ ដោយកាល់ស៊ីតចេញពីសូលុយស្យុងទឹកសមុទ្រជាក្រោម។

ថ្មកំបោរគីមីផ្សំឡើងពីកាល់ស្យូមកាបូណាត ឬរ៉ែកាល់ស៊ីត។

?ថ្មកំបោរកើតឡើងពី • ថ្មកំបោរខ្លះកើតឡើងពីផ្កាថ្ម • សំណល់សត្វសមុទ្រប្រមូលផ្តុំនៅបាតសមុទ្រ បន្ទាប់មកពួកវាបង្ខាំភ្ជាប់គ្នាបង្កើតបានជាថ្មកំបោរផូស៊ីល។ • ថ្មកំបោរសរីរាង្គកើតពីសំបកសត្វកប់ក្នុងភក់នៅបាតសមុទ្រ។