ចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ត្រូវរលាយក្នុងករណីណាមួយដូចខាងក្រោម ៖ • សហពទ្ធ័ណាមួយស្លាប់ • មានសេចក្តីសម្រេចរំលោយចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាស្ថាពររបស់តុលាការ • សហពទ្ធ័ណាម្នាក់បាត់ខ្លួនហួសពីឆ្នាំដោយគ្មានដំណឹងអ្វីសោះមិនដឹងថាស្លាប់ ឬរស់ ។

ដែលហៅថាចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ គឺជាកិច្ចសន្យាដ៏ឩឡារីកមួយធ្វើឡើងដោយបុរសម្នាក់ និងស្រ្តីម្នាក់ដែលប្តេជ្ញាថារួមសមគ្គសង្វាសជាមួយគ្នាតាមបញ្ញត្តិច្បាប់ ហើយដែលមិនអាចរំលាយទៅវិញ បានតាមទំនើងចិត្តរបស់ខ្លួន ។

អានុភាពនៃការលែងលះ ៖ • ក្នុងការលែងលះនេះ ទ្រព្យសម្បត្តិត្រូវបែងចែកទៅតាម ការព្រមព្រៀងនៃភាគីទាំងសងខាង ។ បើគ្មានការព្រមព្រៀងសហព័ទ្ធម្នាក់ៗត្រូវយកតែទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់របស់ខ្លួនដែលមានមុនពេលរៀបការ និងទ្រព្យសម្បត្តិដែលខ្លួនបានទទួលជាមរតកក្តីជា អំណោយក្តីក្នុងរយៈពេលមានចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ប៉ុណ្ណោះ ។ ក្រៅពីនេះសហព័ទ្ធ ម្នាក់ៗមានសិទ្ធិត្រូវបានទ្រព្យសម្បត្តិរួមពាក់កណ្តាលម្នាក់លើកលែងករណីពិសេស និងតាមសំណើរបស់សហព័ទ្ធណាមួយតុលាការអាចសម្រេចចែកទ្រព្យសម្បត្តិរួមផ្សេងពីគោលការណ៍ខាងលើបានដោយគិតទៅដល់ផលប្រយោជន៍របស់កូន និងផលិតកម្ម ។ • អំណាចមេបាត្រូវប្រគល់ទៅឪពុក ឬទៅម្តាយ និងការប្រាស្រ័យទាក់ទងរវាងឪពុកម្តាយ និងកូនផង ។ ឯការរក្សាកូនត្រូវសម្រេចតាមការយល់ព្រមនៃប្តី ប្រពន្ធដែលលែងលះគ្នា ។ តាមគោលការណ៍កូនដែលនៅបៅដោះត្រូវឱ្យ ទៅម្តាយរក្សា ...

មូលហេតុនៃការលែងលះគ្នាមានជាអាទិ៍គឺ ៖ • ការចុះចោលលំនៅសង្វាសដោយឥតមូលហេតុត្រឹមត្រូវហើយឥតមានផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារនិងទំនុកបម្រុងគ្រួសារ • វាយដំឃោរឃៅធ្វើទុក្ខបុកម្នេញប្រមាថមើលងាយធ្ងន់ធ្ងរចំពោះសហព័ទ្ធឬចំពោះបុព្វញាតិរបស់សហព័ទ្ធ • មានចរិតផ្ទុយពីសីលធម៌ឬប្រព្រឹត្តអនាចារ • អពលានុភាពនៃលឹង្គ • បែកគ្នាអស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំ ។

នីតិវិធីនៃការលែងលះការសម្រេចអំពីការលែងលះគ្នា • ការសម្រេចអំពីការលែងលះគ្នាជាសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការខេត្ត ក្រុងខាងលំនៅរបស់ចុងចម្លើយបន្ទាប់ពីការផ្សះផ្សាររបស់អាជ្ញាធរដែនដីឃុំ សង្កាត់និងការព្យាយាមផ្សះផ្សាសម្រុះសម្រួលរបស់តុលាការខេត្ត ក្រុងចំនួនបីលើកមិនបានសម្រេច ។ • ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ត្រូវធ្វើការផ្សះផ្សាក្នុងរយៈពេល១៥ថ្ងៃក្រោយពីទទួលពាក្យបណ្តឹងនិងបញ្ជូនសំណុំរឿងបន្ទាន់ទៅតុលាការខេត្ត ក្រុងបើផ្សះផ្សាពុំបានសម្រេច ។ ឯការផ្សះផ្សាម្តងៗរបស់តុលាការត្រូវឱ្យឃ្លាតពីគ្នាមួយខែយ៉ាងឆាប់ និងពីរខែយ៉ាងយូរ • បើប្រពន្ធមានផ្ទៃពោះប្តីអាចនឹងសុំប្តឹងលែងលះបានលុះត្រាតែប្រពន្ធនោះសម្រាលកូនរួចបានមួយឆ្នាំសិន ។ តែការបន្ថយសិទ្ធិនេះមិនត្រូវអនុវត្តលើនារីទេ ។

អាយុរៀបការស្របច្បាប់របស់បុរសចាប់ពីអាយុ ២០ ឆ្នាំ យ៉ាងតិច រីឯនារីចាប់ពីអាយុ ១៨ឆ្នាំ យ៉ាងតិច ។ អាយុក្រោមពីនេះបុរសស្រ្តីក៏អាចរៀបការបានតែក្នុងករណីភាគីខាងស្រីមានផ្ទៃពោះហើយមានការយល់ព្រមពីមាតាបិតាឬអាណាព្យាបាល ។

គ្មានការបង្ខិតបង្ខំគ្មានការរារាំងមានសិទ្ធិសម្រេចពេញលេញការរៀបការដោយស្ម័ត្រចិត្តទាំងសងខាង ។ • បុរសចាប់ពីអាយុ២០ឆ្នាំ ឡើងនារីចាប់ពីអាយុ ១៨ឆ្នាំឡើង ។ក្នុងករណីក្រោមអាយុនេះអាចរៀបការបានលុះត្រាតែនារីមានផ្ទៃពោះហើយមានការអនុញ្ញាតពីឪពុកម្តាយឬអាណាព្យាបាល • មុនពេលរៀបការអនាគតប្តីប្រពន្ធត្រូវប្តឹងអាជ្ញាធរដែនដីឃុំសង្កាត់ខាងលំនៅរបស់នារីដោយមានអាណាព្យាបាលចូលរួមផង • មន្ត្រីអាត្រានុកូលដ្ឋានចេញបណ្ណប្រកាស២ទៀតបិទនៅសាលាឃុំសង្កាត់និងលំនៅដ្ឋានខាងបុរសរហៈពេល១០ថ្ងៃមុនថ្ងៃរៀបការដើម្បីជាការដឹកលឺនិងអាចប្តឹងជំទាស់បើមានការមិនយល់ព្រម • គូសាមីភរិយាថ្មីចុះកិច្ចសន្យាអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅចំពោះមុខមន្ត្រីអត្រានុកូលដ្ឋានខាងលំនៅរបស់នារីដោយមានសាក្សីគ្រប់អាយុការពីនាក់ (លក្ខខណ្ឌសង្គម) ។

ការអប់រំ ការសិក្សាបានជះឥទ្ធិពលធ្វើឱ្យស្រ្តីអាចកសាងខ្លួនឬអភិវឌ្ឍឯង គ្រួសារ និងសង្គមជាតិដូចតទៅ ៖ ក. អភិវឌ្ឍន៍ខ្លួនឯង • ធ្វើជាម្ចាស់លើខ្លួនឯង • ម្ចាស់ការលើការងារ មានការទទួលខុសត្រូវ • ចេះថែទាំសុខភាពរបស់់ខ្លួន • ចេះត្រិះរិះពិចារណាមានហេតុផល • មានអធ្យាស្រ័យល្អ គំនិតទូលំទូលាយ (សុទិដ្ឋិនិយម) • យល់ដឹងពីតួនាទី និងសិទ្ធិអំណាច • ចេះរៀបចំជីវិតឱ្យមានភាពល្អប្រសើរ ។ ខ. អភិវឌ្ឍគ្រួសារ • ចេះអប់រំប្តី កូនឱ្យចេះរក្សាសុខភាព អនាម័យ (បង្កាជំងឺផ្សេងៗពិសេសជំងឺអេដស៍)

សំណេរសុភាសិត • សំណេរយោងដី ស្រីយោប្រុស • ស៊ូស្លាប់បា កុំឱ្យស្លាប់មេ ស៊ូលេចទូកណ្តាលទន្លេ កុំឱ្យតែភ្លើងឆេះផ្ទះ • សម្លឆ្ងាញ់ដោយសារគ្រឿង គ្រួសាររុងរឿងត្បិតភរិយាជា • ស្រ្តីជាឆ្អឹងខ្នងរបស់ប្រទេសជាតិ • ស្រ្តីជាមាតានៃពិភពលោក ។

ប្រទេសកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាចូលជាភាគីនៃអនុសញ្ញាស្តីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងប្រឆាំងនឹងនារីភេទ នៅថ្ងៃទី ២២ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩២ ។ សិទ្ធិពិសេស៦បែបរបស់នារីដែលមាននៅក្នុងឯកសារនោះមាន ៖ • សិទ្ធិទទួលបានប្រាក់បំណាច់ស្មើគ្នានឹងបុរស • សិទ្ធិមានសមភាពខាងផ្លូវភេទ • សិទ្ធិមានសមភាពរវាងប្តីប្រពន្ធ • សិទ្ធិទទួលកិច្ចកាពារពីការកេងប្រវ័ញ្ច • សិទ្ធិទទួលការឈប់សម្រាប់នៅពេលសម្រាលកូន • សិទ្ធិរួចផុតពីទោសប្រហារជីវិតក្នុងពេលមានគភ៍ ។